TƏYZİQ ALTIDA İŞLƏYƏN AVADANLIQLARIN (TUTUMLARIN) DİAQNOSTİKASI VƏ YOXLANILMASI (DEFEKTOSKOPİYA)
Təyziq altıda işləyən çənlərin, hava tutumların, boruların və boru xətlərinin mürəkkəb gərginlik-deformasiya vəziyyətində olan metal konstruksiyalar olduğuna görə və üstəlik, onlar hidrostatik təzyiqə, istilik streslərinə, külək və qar yüklərinə və yağıntılara məruz qalırlar, onların istismarı zamanı müxtəlif qüsurlar görünə bilər. Qüsurlar çənlərin istismar etibarlılığını aşağı saldığından, qüsurların vaxtında aşkar edilməsinə yönəlmiş onların texniki diaqnostikasını mütəmadi olaraq təşkil etmək lazımdır. Texniki diaqnostikanın obyekti (defektoskopiya) çənlərin (rezervuarların) və boruların nasazlığına səbəb ola biləcək qüsurların aşkarlanmasıdır, məsələn:
• quraşdırma zamanı yaranan qaynaq qüsurları;
• zavod qaynaqları zamanı yaranan qüsurlar;
• markası və ya qalınlığı layihəyə uyğun olmayan prokatdan istifadə;
• boru kəmərinin əsaslarının qeyri-bərabər çökməsi;
• şaquli montaj tikişlərinin bucaqlığı;
• divarda, dibdə və damda çuxurlar və çıxıntılar;
• korroziya nəticəsində dibinin və divarın qalınlığının azalması;
• yuxarı kəmərin(borunun) və çənin damının korroziyası;
• layihədə nəzərdə tutulmayan çənin iş rejimində dəyişiklik.
Müvafiq olaraq, çənlərin texniki diaqnostikası (defektoskopiyası) nəticəsində aşağıdakı potensial problemlər müəyyən edilməlidir:
• metal və qaynaq birləşmələrində qüsurlar;
• rezervuar elementlərinin həndəsi ölçülərinin və formasının dəyişməsi;
• metalın strukturunda və mexaniki xassələrində dəyişikliklər;
• təbəqə strukturlarının sıxlığının pozulması.
Çənlərin texniki vəziyyətinin qiymətləndirilməsi aparılır:
• planlaşdırılmış;
• çənin təmirindən və ya modernləşdirilməsindən əvvəl;
• yeni çənlərin quraşdırılmasından sonra .
Su anbarları hansı hallarda məcburi texniki diaqnostikaya məruz qalır:
• qəza vəziyyətində və ya qəzadan sonra təmir vəziyyətində;
• qaynar poladdan hazırlanmışdır;
• təbaşirlə örtülmüş elektrodlarla qaynaqlanmış;
• 20 ildən çox istismarda;
• aqressiv məhsulların saxlanması.
Təyziq altıda işləyən avadanlıqların texniki diaqnostikasının 2 növü var:
• qismən texniki diaqnostika istismardan çıxarılmadan kənardan aparılır.
• tam texniki diaqnostika hər iki tərəfdən aparılır və çənin istismardan çıxarılması, boşaldılması, soyulması və qazdan təmizlənməsi tələb olunur.
